Cukrzyca jest częstym zaburzeniem endokrynologicznym psów i kotów, które polega na całkowitym lub względnym niedoborze insuliny, jest to choroba nieuleczalna, w związku z tym, zadaniem lekarza weterynarii i właściciela jest zapewnienie komfortu życia zwierzęcia.
Głównym czynnikami wpływającymi na rozwój cukrzycy insulinozależnej to: predyspozycje genetyczne, otyłość, zapalenie trzustki, zakażenia, podanie leków antagonistycznych do insuliny, immunologiczne zapalenie wysp trzustki. Choroba ta najczęściej dotyczy psów w wieku 7-9 lat, częściej chorują suki. Rasy predysponowane do wystąpienia tej choroby to: sznaucery miniaturowe, jamniki, pudle, Yorkshire Terrier, Beagle, Labradory. Cukrzyca u kotów najczęściej występuje u kastrowanych kocurów powyżej 9 roku życia.
Pierwszymi objawami cukrzycy, na które powinien zwrócić uwagę właściciel zwierzęcia to wielomocz, wzmożone pragnienie, zwiększony apetyt utrata masy ciała, nagła utrata wzroku (zaćma cukrzycowa dotyczy psów), neuropatia cukrzycowa – osłabienie kończyn miednicznych (u kotów stopochodność) wraz z rozwojem choroby zwierzęta chudną, okrywa włosa staje się matowa, włosy suche, łamliwe, przerzedzone. Do najczęstszych powikłań cukrzycy należą: zapalenie trzustki, bakteryjne zapalenia pęcherza moczowego, zaćma, stłuszczenie wątroby, neuropatia obwodowa, kwasica ketonowa, nefropatia kłębuszkowa, choroby skóry.
Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie charakterystycznych objawów klinicznych oraz badań laboratoryjnych: oznaczenie poziomu glukozy we krwi oraz obecności glukozy w moczu. O Hiperglikemi mówimy kiedy poziom glukozy wynosi u psów na czczo powyżej 150-250 mg/dl, natomiast u kotów 250-300 mg/dl. U kotów występuje przejściowa Hiperglikemia spowodowana stresem, dlatego u tego gatunku najlepiej zbadać poziom fruktozaminy w surowicy, w przypadku cukrzycowej kwasicy ketonowej również wykrywa się ciała ketonowe w moczu. Dalsze badania należy przeprowadzić w celu wykrycia chorób współistniejących, mogących powodować nietolerancję węglowodanów bądź być ich skutkiem. Do badań tych należy badanie morfologiczne i biochemiczne krwi oraz badanie moczu.
Leczenie cukrzycy polega na podawaniu insuliny, stosowaniu odpowiedniej diety, ćwiczeń, leczeniu chorób współistniejących. Istotą stosowania odpowiedniej diety jest walka z otyłością. Należy przestrzegać godzin karmienia oraz zawartości kalorii. U psów karmy te bogate są w węglowodany złożone oraz włókno. Produkty te charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym (sorgo, kukurydza, jęczmień, włókna rozpuszczalne i nierozpuszczalne). U kotów występują trzy opcje zawartości poszczególnych składników żywieniowych:
1) średnia ilość węglowodanów i tłuszczu, duża zawartość włókna
2) wysoka zawartość białka, niska węglowodanów i włóknika
3) wysoka zawartość tłuszczu, niska węglowodanów i włókna.
W sprzedaży dostępna jest duża oferta karm typu Diabetic, skierowana do pacjentów z cukrzycą. U niektórych kotów można kontrolować poziom glukozy tylko za pomocą odpowiedniej diety, leków hipoglikemicznych, zwalczeniu otyłości i chorób współistniejących.
Lek. wet. Magdalena Sosnowska