Spojówka jest najbardziej wyeksponowaną błoną śluzową ciała, gwałtownie reagującą na szkodliwe bodźce ze środowiska. Pokrywa wewnętrzną powierzchnię powiek, wewnętrzną i zewnętrzną powierzchnię trzeciej powieki oraz część gałki ocznej przylegającej do rąbka rogówki. Zawierają liczne limfocyty, naczynia krwionośne, komórki kubkowe, grudki chłonne, zbudowana jest z nabłonka walcowatego nierogowaciejącego. Pokryta jest filmem łzowym, który pełni rolę odżywczą. Spojówki tworzą przestrzeń nazywaną workiem spojówkowym.
Objawy kliniczne zapalenia spojówek, na które powinien zwrócić uwagę właściciel to przede wszystkim: przekrwienie spojówek, wyciek z worka spojówkowego, kurcz powiek, obrzęk, świąd, tworzenie grudek, opuchlizna.
Podział zapaleń spojówek ze względu na etiologię: bakteryjne, wirusowe, grzybicze, podrażnienia – (chemiczne, mechaniczne, termiczne, polekowe), urazy, ciała obce, immunologiczne, nieprawidłowości filmu łzowego, nieprawidłowe ułożenie powiek, rzęsy dodatkowe.
U kotów pierwotne zapalenie spojówek najczęściej powodowane jest przez zakażenie Herpeswirusem Kocim oraz Chlamydophila felis.
Chlamydiowe zapalenie spojówek
Powoduje masywny obrzęk spojówek, ropny wypływ z worka spojówkowego, czasami dołącza się gorączka, zapalenie błony śluzowej nosa, powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych. Może dotyczyć jednego oka, ale najczęściej w ciągu siedmiu dni przechodzi również na drugie oko.
Herpeswirusowe zapalenie spojówek
Najczęstsza przyczyna zapalenia spojówek i rogówki u kotów, powoduje ich przekrwienie, surowiczo-krwisty wyciek z worka spojówkowego, dendrytyczne owrzodzenie rogówki. Czasami dochodzi do zrostów między zrębem spojówki i rogówki tworząc – symblepharon. Większość populacji kotów zarażona jest tym latentnym wirusem, który w momencie spadku odporności powoduje nawrót objawów okulistycznych oraz objawów zapalenia górnych dróg oddechowych.
U psów pierwotne zapalenie spojówek najczęściej powodowane jest przez czynniki niezakaźne, takie jak KCS, łuszczka, podwinięcie powiek, ciało obce.
Suche zapalenie rogówki i spojówki (KCS)
Częste schorzenie psów, rasami predysponowanymi są Yorkshire terier, Highland white terier, Buldog angielski, Boston terier, Cavalier King Charles spaniel. Charakteryzuje się zaburzeniem w produkcji łez ich rozprowadzaniu bądź odpływie. Objawia się wydzieliną śluzowo-ropną, owrzodzeniem rogówki, zapaleniem spojówek i powiek, kurczem powiek, waskularyzacją i pigmentacją rogówki.
Alergiczne zapalenie spojówek
Pojawia się po ekspozycji spojówki na antygeny podczas kontaktu bezpośredniego, drogą inhalacyjną lub pokarmową. Występuje łącznie z zespołem objawów atopii lub reakcji alergicznej. Właściciel powinien zwrócić uwagę na rumień okolicy oczodołowej, przekrwienie spojówek, wyciek surowiczy bądź śluzowy, obrzęk spojówek.
W przypadku zauważenia podobnych objawów u swojego pupila należy zgłosić się do lekarza weterynarii w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia oraz co najważniejsze wykluczenia chorób wnętrza gałki ocznej. Zapalenie błony naczyniowej oka, jaskra, również powodują znaczne zaczerwienienie spojówek i mogą prowadzić do utraty wzroku. Podczas wizyty u lekarza z objawami zapalenia spojówek, rutynowo powinny być wykonywane badania takie jak: ocena rozszerzenia źrenic oraz ułożenia powiek, retropulsji gałki ocznej, poziom produkcji łez – test Shirmera, pomiar ciśnienia śródgałkowego, test barwienia fluoresceiną. Konieczne jest również zwrócenie uwagi na stan uzębienia zwierzęcia, kanałów słuchowych zewnętrznych oraz skóry.
Autor tekstu: lek. wet. Magdalena Sosnowska